De BusinessCom-partnermanagers zijn deze week weer begonnen met het rondbrengen van de krollen. Een traditie voor ons bedrijf, maar de Veghelse Krol zelf is ook een en al traditie. Deze anijs-broodjes met speculaas zijn niet zomaar een streekproduct: ze zijn een stukje geschiedenis en trots van de Veghel.
Een bescheiden begin in de bakkerij
De oorsprong van de Veghelse krol gaat terug tot het begin van de 20e eeuw, toen brood nog met de hand werd gekneed en ovens met kolen werden gestookt. In die tijd was brood een dagelijks basisproduct, maar luxe broodjes waren zeldzaam. Bakkers in Veghel begonnen te experimenteren met restdeeg van het dagelijkse brood, dat ze verrijkten met wat extra vet, melk en een snufje suiker. Zo ontstond een zacht, iets zoetig broodje met een krokant korstje – de eerste krollen.
De naam ‘krol’ zou afkomstig zijn van het lokale dialect, waarin ‘krol’ of ‘krolleke’ verwees naar iets kleins, gebold of gekruld – precies zoals de broodjes er na het bakken uitzagen.
De smaak van traditie
Krollen zijn traditionele, zachte witte broodjes met een vleugje anijs – dat geeft ze hun kenmerkende, warme geur. Ze worden gegeten met roomboter en speculaas, een combinatie die volgens Veghelaren “de enige juiste manier” is om van een krol te genieten.
Brood voor de harde werkers
Veghel was in die tijd een bloeiend handels- en industrieplaatsje aan de Zuid-Willemsvaart. Veel Veghelaren werkten in de fabriek of op het land. De krol bleek perfect als stevige, voedzame lunch: licht genoeg om snel te eten, maar vullend genoeg om de werkdag door te komen.
Al snel werd het broodje niet alleen in de bakkerswinkel verkocht, maar ook meegegeven aan scholieren, fabrieksarbeiders en zelfs op feestjes geserveerd. In de jaren ’50 en ’60 kon je geen Veghels buurtfeest of schoolreisje vinden zonder manden vol krollen.
Alleen in het najaar: een echte seizoensfavoriet
Wat de Veghelse Krol extra bijzonder maakt, is dat hij alleen in het najaar verkrijgbaar is. Van oktober tot december vult de lokale bakkerij Van Leur zich met de warme geur van versgebakken krollen. Die beperkte periode is geen marketingtruc, maar een traditie die teruggaat tot vroeger tijden: in de koudere maanden was er meer tijd om te bakken, en bleef het deeg beter rijzen bij lagere temperaturen. Bovendien vormden de krollen een welkome afwisseling na de oogsttijd – een beloning voor hard werken.
Tot op de dag van vandaag kijken Veghelaren reikhalzend uit naar het moment dat de eerste krollen van het seizoen weer uit de oven komen.
Van dorpslekkernij tot streekicoon
Toen in de jaren ’80 streekproducten weer populair werden, grepen de Veghelse bakkers hun kans. De Krol kreeg een officiële plaats in de Veghelse gastronomie. Sommige bakkers experimenteerden met moderne varianten – volkoren krollen, speltkrollen of krollen met pitten – maar de klassieke witte krol met haar herkenbare geur van anijs, boter en gist bleef de favoriet.
Tegenwoordig zijn de krollen niet meer weg te denken uit Veghel. Ze worden geserveerd bij evenementen, gebruikt als basis voor lunchgerechten, en zelfs verkocht aan toeristen die “iets echts Veghels” willen proeven. En ze zijn ook niet meer weg te denken bij BusinessCom dat al 10 jaar de Krollen langsbrengt bij business partners en vendoren.
